ΒΟΥΛΑ ΤΣΟΥΝΑ

ΓΝΩΣΗ, ΗΔΟΝΗ, ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑ

Μετάφραση: Δημήτρης Μιχαήλ

(Δοκίμια - Μελέτες)

Οι μελέτες που περιλαμβάνονται σε αυτό τον τόμο αφορούν κυρίως δύο ευρύτερα γνωστικά αντικείμενα, τους λεγόμενους ελάσσονες Σωκρατικούς και τους φιλοσόφους της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής περιόδου. Το πρώτο μέρος του τόμου εστιάζει στους Κυρηναϊκούς – μία από τις σχολές των οποίων τα μέλη ισχυρίζονται, όπως άλλωστε και ο Πλάτων και οι διάδοχοί του στην Ακαδημία, ότι είναι οι μόνοι φιλόσοφοι που διασώζουν και συντηρούν το αυθεντικό πνεύμα του Σωκράτη. Σύμφωνα με την ερμηνεία που αναπτύσσεται εδώ, οι Κυρηναϊκοί διεκδικούν τη σωκρατική τους ταυτότητα σε δύο διακριτούς αλλά αλληλένδετους τομείς, τη γνωσιοθεωρία και την ηθική. Όσον αφορά τη γνωσιοθεωρία, υποστηρίζουν πως μπορεί κανείς να γνωρίζει μόνον τα πάθη του, δεν είναι όμως σε θέση να αποκτήσει γνώση των αντικειμένων του εξωτερικού κόσμου. Όσον αφορά την ηθική, οι Κυρηναϊκοί πρεσβεύουν διαφορετικές απόψεις, όλοι όμως προσυπογράφουν σε κάποιο είδος ηδονισμού ισχυριζόμενοι ότι τα ηθικά τέλη, το ανώτατο αγαθό και το απώτατο κακό, είναι αντιστοίχως η ηδονή και ο πόνος, κι ότι επιδιώκουμε το πρώτο αλλά αποφεύγουμε το δεύτερο σε όλες τις πράξεις μας.

Το δεύτερο μέρος του τόμου περιλαμβάνει επτά μελέτες, οι οποίες αφορούν κυρίως τους Επικούρειους φιλοσόφους, αλλά δευτερευόντως αναφέρονται και σε φιλοσόφους άλλων σχολών, για παράδειγμα εκπροσώπους των Στωικών, των Περιπατητικών, και της πλατωνικής Ακαδημίας. Οι μελέτες αυτές πραγματεύονται θέματα γνωσιολογίας, φιλοσοφίας του νου, σημασιολογίας, ψυχολογίας, θεολογίας, αισθητικής και, κυρίως, θεωρητικής και πρακτικής ηθικής . Πολλές από αυτές αναδεικνύουν το ασυνήθιστα υψηλό επίπεδο ενότητας και συνοχής της Επικούρειας σχολής, το οποίο διατηρείται παρά το γεγονός ότι οι νεότεροι Επικούρειοι σχηματίζουν αντίπαλες ομάδες. Γύρω στις αρχές του 1ου αιώνα π.Χ. η ομάδα με το μεγαλύτερο κύρος και την εκτενέστερη επιρροή είναι αναμφίβολα η σχολή της Αθήνας, η οποία διευθύνεται από έναν χαρισματικό σχολάρχη, τον Ζήνωνα το Σιδώνιο. Ένας από τους μαθητές του Ζήνωνα είναι και ο Φιλόδημος από τα Γάδαρα. Μέχρι πρόσφατα ο Φιλόδημος ήταν σχετικά άγνωστος στο ευρύτερο κοινό. Τα άρθρα που αναδημοσιεύονται στην παρούσα συλλογή συνετέλεσαν αποφασιστικά στην ανασυγκρότηση και τη σωστή κατανόηση της φιλοσοφίας του.

Οι μελέτες που περιλαμβάνονται σε αυτό τον τόμο αφορούν κυρίως δύο ευρύτερα γνωστικά αντικείμενα, τους λεγόμενους ελάσσονες Σωκρατικούς και τους φιλοσόφους της ελληνιστικής και της ρωμαϊκής περιόδου. Το πρώτο μέρος του τόμου εστιάζει στους Κυρηναϊκούς – μία από τις σχολές των οποίων τα μέλη ισχυρίζονται, όπως άλλωστε και ο Πλάτων και οι διάδοχοί του στην Ακαδημία, ότι είναι οι μόνοι φιλόσοφοι που διασώζουν και συντηρούν το αυθεντικό πνεύμα του Σωκράτη. Σύμφωνα με την ερμηνεία που αναπτύσσεται εδώ, οι Κυρηναϊκοί διεκδικούν τη σωκρατική τους ταυτότητα σε δύο διακριτούς αλλά αλληλένδετους τομείς, τη γνωσιοθεωρία και την ηθική. Όσον αφορά τη γνωσιοθεωρία, υποστηρίζουν πως μπορεί κανείς να γνωρίζει μόνον τα πάθη του, δεν είναι όμως σε θέση να αποκτήσει γνώση των αντικειμένων του εξωτερικού κόσμου. Όσον αφορά την ηθική, οι Κυρηναϊκοί πρεσβεύουν διαφορετικές απόψεις, όλοι όμως προσυπογράφουν σε κάποιο είδος ηδονισμού ισχυριζόμενοι ότι τα ηθικά τέλη, το ανώτατο αγαθό και το απώτατο κακό, είναι αντιστοίχως η ηδονή και ο πόνος, κι ότι επιδιώκουμε το πρώτο αλλά αποφεύγουμε το δεύτερο σε όλες τις πράξεις μας.
Το δεύτερο μέρος του τόμου περιλαμβάνει επτά μελέτες, οι οποίες αφορούν κυρίως τους Επικούρειους φιλοσόφους, αλλά δευτερευόντως αναφέρονται και σε φιλοσόφους άλλων σχολών, για παράδειγμα εκπροσώπους των Στωικών, των Περιπατητικών, και της πλατωνικής Ακαδημίας. Οι μελέτες αυτές πραγματεύονται θέματα γνωσιολογίας, φιλοσοφίας του νου, σημασιολογίας, ψυχολογίας, θεολογίας, αισθητικής και, κυρίως, θεωρητικής και πρακτικής ηθικής . Πολλές από αυτές αναδεικνύουν το ασυνήθιστα υψηλό επίπεδο ενότητας και συνοχής της Επικούρειας σχολής, το οποίο διατηρείται παρά το γεγονός ότι οι νεότεροι Επικούρειοι σχηματίζουν αντίπαλες ομάδες. Γύρω στις αρχές του 1ου αιώνα π.Χ. η ομάδα με το μεγαλύτερο κύρος και την εκτενέστερη επιρροή είναι αναμφίβολα η σχολή της Αθήνας, η οποία διευθύνεται από έναν χαρισματικό σχολάρχη, τον Ζήνωνα το Σιδώνιο. Ένας από τους μαθητές του Ζήνωνα είναι και ο Φιλόδημος από τα Γάδαρα. Μέχρι πρόσφατα ο Φιλόδημος ήταν σχετικά άγνωστος στο ευρύτερο κοινό. Τα άρθρα που αναδημοσιεύονται στην παρούσα συλλογή συνετέλεσαν αποφασιστικά στην ανασυγκρότηση και τη σωστή κατανόηση της φιλοσοφίας του.

ISBN 9789607651969
Σελίδες 640
Τιμή 34,00€

ΒΟΥΛΑ ΤΣΟΥΝΑ

Η Βούλα Τσούνα είναι καθηγήτρια Αρχαίας Φιλοσοφίας στον Τομέα Φιλοσοφίας του University of California, Santa Barbara (UCSB). Σπούδασε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (πτυχείο Φιλοσοφίας), το Université de Paris X - Nanterre (DEA,Thèsede Doctorat) και το University of Cambridge (King’s College).Υπήρξε υπότροφος του Centro per lo Studio dei Papiri Ercolanesi (1988-89), εταίρος του National Endowment for the Humanities (1994-95), και υπότροφος του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αλέξανδρος Ωνάσης (2009-10).

Έχει συγγράψει τα εξής βιβλία: μαζί με τον Giovanni Indelli, την κριτική έκδοση [Philodemus] [On Choices and Avoidances], Bibliopolis Press, Νάπολη 1995, η οποία τιμήθηκε με το βραβείο Theodor Mommsen· The Epistemology of the Cyrenaic School, Cambridge University Press, Καίμπριτζ 1998 The Ethics of Philodemus, Oxford University Press, Οξφόρδη 2007· και Philodemus on Property Management, The Society of Biblical Literature: Writings from the Greco-Roman World, Ατλάντα 2013. Άλλες δημοσιεύσεις της (συμ)περιλαμβάνουν μελέτες για τους φιλοσόφους των ελληνιστικών και των ρωμαϊκών χρόνων, τα φιλοσοφικά κείμενα τα οποία διασώζονται στους παπύρους του Ηράκλειου, και τους πλατωνικούς διαλόγους.