ΖΑΚ ΛΑΚΑΝ

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΜΟΥ

Μετάφραση: Νάσια Λινάρδου-Μπλανσέ, Ρεζινάλντ Μπλανσέ

(Δοκίμια - Μελέτες, Λακανικός Προσανατολισμός)

Καθεμία από τις τρεις διαλέξεις του παρόντος τόμου είναι μια επιχείρηση κομάντος. Ο Λακάν προσγειώνεται μπροστά σε τυχαία ακροατήρια. Έχει μία ώρα για να τους πει ποιος είναι και τι κάνει.
Ευαισθητοποιεί το ακροατήριό του στην ακόλουθη αντίθεση:
α) Το ασυνείδητο είναι αποδεκτό, δεν εντυπωσιάζει πλέον κανέναν, όμως αυτό είναι αποτέλεσμα προπαγάνδας. Την ψυχανάλυση τη συνηθίσαμε, αλλά τη συνηθίσαμε όπως μια θεραπεία της μόδας που υπηρετούν «διαλαλήματα» που την ανάγουν σε κάτι ήδη γνωστό.
β) Εντούτοις, η ψυχανάλυση εισάγει σε μια ασύγκριτη εμπειρία. Το φροϋδικό ασυνείδητο είναι μια άνευ προηγουμένου καινοτομία. Τα γεγονότα που αποκαλύπτονται έτσι δεν ανάγονται στις αυτονόητες αντιλήψεις του κοινού νου ούτε στις προϋποθέσεις της φιλοσοφίας. Αυτά τα γεγονότα, αν αντιμετωπιστούν σοβαρά, απαιτούν να στοχαστούμε τα πάντα από την αρχή. Ο Λακάν επιλήφθηκε του ζητήματος ο ίδιος επειδή έτσι ήρθαν τα πράγματα (ανεκδοτολογικές ιστορίες). Η μέθοδός του συνίσταται στο να ξεκινήσει από αυτό που όλοι ξέρουν. Ενσυνεχεία, ανεπαίσθητα, έξυπνα, σαν να χαριεντίζεται, κάνει να ξεπηδούν καταρρακτωδώς εκπληκτικές έννοιες. Μια σκέψη που δεν σκέφτεται τον εαυτό της· μια γλώσσα που είναι «πάνω στον εγκέφαλο σαν αράχνη»· μια σεξουαλικότητα που «δημιουργεί τρύπα μέσα στην αλήθεια»· ένας Άλλος όπου αυτή η αλήθεια εγκαινιάζεται· μια επιθυμία που προέρχεται από τον Άλλο και αποσπάται από αυτόν με κόστος μια απώλεια, πάντοτε μια απώλεια· και η ιδέα ότι όλα αυτά τα παράδοξα απαντούν σε μια λογική, διακριτή από αυτό που αποκαλούμε «ψυχισμό».
Ζακ-Αλέν Μιλέρ

ISBN 978-960-7651-69-3
Φεβρουάριος 2009
Σελίδες 158
Τιμή 14,8€

ΖΑΚ ΛΑΚΑΝ

Ο Ζακ Λακάν (1901-1981), ψυχίατρος και ψυχαναλυτής, είναι σίγουρα το μεγαλύτερο όνομα της ψυχανάλυσης μετά τον Φρόυντ. Το έργο που άφησε πίσω του είναι μείζονος σπουδαιότητας για την ψυχανάλυση, αλλά και για τις επιστήμες του ανθρώπου γενικότερα. Η διδασκαλία του έλαβε χώρα με τη μορφή τακτικού Σεμινα ρίου που διήρκεσε τριάντα περίπου χρόνια. Η μεταγραφή του Σεμιναρίου πραγματοποιείται από τον Ζ.-Α. Μιλέρ, και έχουν ήδη εκδοθεί 12 από τους 26 τόμους. Τα γραπτά κείμενα του Λακάν βρίσκονται κυρίως συγκεντρωμένα σε δύο τόμους, τα Γραπτά (Écrits), 1966, και τα Άλλα γραπτά (Autresécrits), 2001.
Ο στόχος του Λακάν δεν ήταν διόλου η επανεφεύρεση της ψυχανάλυσης· αντίθετα μάλιστα, στην αρχή της διδασκαλίας του κήρυξε την «επιστροφή στον Φρόυντ». Έθεσε όμως το ερώτημα: κάτω από ποιες προϋποθέσεις είναι η ψυχανάλυση δυνατή; Εάν και μόνον εάν, απάντησε, το ασυνείδητο είναι δομημένο σαν γλώσσα. Η ανάπτυξη αυτής της υπόθεσης έως τις ακραίες συνέπειές της συνιστά τη διδασκαλία του Λακάν. Ο Λακάν ήταν ο μόνος ηγέτης ψυχαναλυτικής σχολής που επιχείρησε να προσαρμόσει τον ψυχαναλυτικό θεσμό, και κυρίως την εκπαίδευση των ψυχαναλυτών, στην ψυχαναλυτική εμπειρία. Οι πρωτοβουλίες του σ’ αυτό τον τομέα αποτέλεσαν καμπή για τη θεώρηση του τι είναι ο ψυχαναλυτής. Η σφραγίδα του στο ψυχαναλυτικό πεδίο είναι πλέον ανεξίτηλη και κάθε σημαντική ψυχαναλυτική θέση που ιατυπώνεται τίθεται κατ’ ανάγκην σε αναφορά με εκείνον. Είναι επίσης χάρη σ’ αυτόν, την αδιαπραγμάτευ τη επιθυμία του και τη δύναμη της σκέψης του που η φροϋδική ψυχανάλυση μπορεί σή μερα να απαντήσει στα πυρά ενός νέου σκοταδισμού ντυμένου με τον μανδύα του επιστημονισμού